Alergia na mleko krowie jest jedną z najczęstszych alergii pokarmowych występujących u niemowląt. Objawia się zazwyczaj w pierwszych miesiącach życia, kiedy mleko krowie jest wprowadzane do diety. Jak rozpoznać, że maluch ma alergię na mleko i jak sobie z nią radzić?
Jak rozpoznać alergię na mleko u niemowlęcia?
Alergię na mleko należy podejrzewać, gdy po spożyciu mleka lub produktów mlecznych u niemowlęcia występują następujące objawy:
- Wysypka, zaczerwienienie, swędzenie skóry
- Obrzęk, zaczerwienienie, łzawienie oczu
- Katar, kichanie
- Wymioty, biegunka
- Kolka, niepokój, płacz po karmieniu
- Problemy z oddychaniem, sapka, świsty
Objawy zwykle pojawiają się do kilku godzin po spożyciu mleka lub produktów mlecznych i mogą utrzymywać się od kilku godzin do 2-3 dni. Im szybciej występują, tym reakcja alergiczna jest silniejsza. Należy obserwować malucha i zwracać uwagę na powtarzające się objawy po karmieniu.
Objawy alergii na mleko występujące u niemowląt
Do najczęstszych objawów alergii na mleko u niemowląt należą:
- Wysypka - często swędząca, grudkowo-plamista, pojawiająca się na twarzy, szyi, ramionach
- Wymioty i biegunka - występujące kilkanaście minut lub kilka godzin po spożyciu mleka
- Kolka - objawiająca się niepokojem, płaczem, napinaniem brzuszka
- Problemy z oddychaniem - świsty, kaszel, chrypka, trudności w złapaniu oddechu
U niemowląt mogą pojawić się także inne objawy ze strony układu pokarmowego (brak apetytu, nudności), skóry (obrzęk, zaczerwienienie, swędzenie) oraz układu oddechowego (katar, kichanie, łzawienie).
Dlaczego u niemowląt występuje alergia na mleko?
Alergia na mleko u niemowląt jest związana z niedojrzałością układu immunologicznego. W pierwszych miesiącach życia układ odpornościowy dziecka nie jest jeszcze w pełni rozwinięty i może mylnie traktować niektóre składniki mleka (najczęściej białka serwatkowe) jako zagrożenie i uruchamiać reakcję alergiczną. Z wiekiem układ immunologiczny dojrzewa, przez co alergia ustępuje.
Co zrobić, gdy niemowlę ma objawy alergii na mleko?

Jeśli zauważy się objawy alergii u dziecka po spożyciu mleka lub produktów mlecznych, należy:
- Zgłosić się do pediatry w celu potwierdzenia alergii
- Wyeliminować z diety niemowlęcia mleko krowie i produkty mleczne
- Wprowadzić mleko zastępcze bezpieczne dla alergików
- Obserwować, czy objawy ustępują i nie powracają
- Przestrzegać diety eliminacyjnej pod nadzorem lekarza
Nigdy nie należy na własną rękę odstawiać mleka u niemowlęcia bez konsultacji z lekarzem!
Jakie badania wykonać przy podejrzeniu alergii na mleko?
Aby potwierdzić alergię na mleko u niemowlęcia, lekarz może zlecić następujące badania:
- Testy skórne - wykonuje się je poprzez nakłucie skóry i nałożenie ekstraktu alergenu
- Testy laboratoryjne - oznaczenie swoistych przeciwciał IgE we krwi
- Eliminacyjna dieta bez mleka - obserwacja występowania objawów
- Próba prowokacyjna - podanie mleka i obserwacja wystąpienia objawów
Badania pozwolą potwierdzić bądź wykluczyć alergię IgE-zależną na mleko krowie.
Jak leczyć alergię na mleko u niemowląt?
Podstawą leczenia alergii na mleko u niemowląt jest przestrzeganie diety eliminacyjnej, czyli całkowite wykluczenie z diety mleka krowiego i produktów mlecznych. Zaleca się stosowanie specjalnych mieszanek mlecznych dla dzieci z alergią, które są dobrze tolerowane. Często podaje się też leki łagodzące objawy – leki przeciwhistaminowe, wziewne sterydy. Po ustąpieniu objawów można stopniowo wprowadzać mleko pod kontrolą lekarza.
Jakie mleka zastępcze stosować przy alergii na mleko?
Zamiast mleka krowiego należy podawać niemowlęciu specjalne mleka hipoalergiczne, bezlaktozowe lub na bazie hydrolizatów białkowych, np.:
- Mleko sojowe
- Mleko ryżowe
- Mleko kozie
- Mieszanki mleczne z hydrolizatem
Wybór odpowiedniego mleka zastępczego powinien być ustalony z lekarzem, aby zapewnić niemowlęciu bezpieczeństwo i pokrycie zapotrzebowania na składniki odżywcze.
Jak stopniowo wprowadzać mleko po alergii u niemowlęcia?
Próbę wprowadzania mleka krowiego do diety dziecka po przebytej alergii należy przeprowadzać stopniowo i pod ścisłą kontrolą lekarza. Zaczyna się od małych ilości, np. łyżeczki jogurtu naturalnego dziennie przez kilka dni. Jeśli nie ma objawów, powoli zwiększa się ilość aż do całkowitego wprowadzenia mleka. Konieczna jest obserwacja, czy nie występują reakcje alergiczne.
Przestrzeganie diety eliminacyjnej i stopniowe wprowadzanie mleka pozwoli z powodzeniem przejść przez okres alergii u niemowlęcia i bezpiecznie włączyć mleko krowie z powrotem do diety.
Podsumowanie
Alergia na mleko krowie jest częstą przypadłością wśród niemowląt, jednak dzięki odpowiedniej diecie eliminacyjnej i wprowadzaniu mleka pod nadzorem lekarza można ją wyleczyć. Wybór odpowiednich mieszanek zastępczych zapewnia prawidłowy rozwój dziecka. Obserwacja malucha i szybka reakcja na niepokojące objawy pozwala postawić diagnozę i rozpocząć leczenie. Przestrzeganie zaleceń pozwoli bezpiecznie wrócić do karmienia mlekiem krowim.
Najczęściej zadawane pytania
Jak długo trzeba stosować dietę eliminacyjną u dziecka z alergią na mleko?
Okres diety bez mleka jest uzależniony od individulanej reakcji dziecka. Zwykle zaleca się eliminację mleka przez 6-12 miesięcy, następnie ostrożne wprowadzanie pod kontrolą lekarza.
Czy mleko kozie można podawać dziecku uczulonemu na mleko krowie?
Z reguły mleko kozie jest lepiej tolerowane, jednak ze względu na podobieństwo składu do mleka krowiego również może wywołać reakcję alergiczną. Wprowadzenie mleka koziego wymaga konsultacji z lekarzem.
Jak długo utrzymuje się alergia na mleko u dzieci?
U większości niemowląt objawy alergii na mleko ustępują między 1. a 3. rokiem życia w miarę dojrzewania układu immunologicznego. Jednak u części dzieci alergia może utrzymywać się dłużej.
Czy w alergii na mleko można stosować lody?
Lody mleczne są przeciwwskazane. Można podawać lody wodne, owocowe, sorbet oraz lody na bazie mleka roślinnego bezpiecznego dla dziecka.
Czy dziecko z alergią na mleko może pić mleko matki?
Tak, karmienie piersią jest zalecane i można je kontynuować mimo alergii na mleko krowie. Mleko matki rzadko wywołuje reakcje alergiczną.